Chương 6: Sự sống và logic

Tại phòng thí nghiệm Pioneer, ánh đèn dịu nhẹ, tiếng máy chạy rì rầm không dứt. Căn phòng như một tổ ong—phức tạp, đầy ắp những cỗ máy đang hoạt động âm thầm. Thomas cặm cụi giữa trung tâm, quanh anh là các giao diện điều khiển, khoang mô phỏng và dãy linh kiện được sắp xếp như những tế bào trong một sinh thể sống.

Anh cần mẫn như một chú ong thợ, dõi theo các tiến trình mô phỏng đang mở rộng trong mô hình ảo ba chiều—những chuỗi logic, luồng dữ liệu, và nhịp xung thần kinh nhân tạo cứ thế hiện hình, như thể chính ý nghĩ của anh đang hóa thành cấu trúc.
Đây là thế giới của anh—một vùng giao thoa giữa hỗn loạn và trật tự, giữa sự sống và logic.

Hôm nay là lần thử nghiệm thứ mười hai. Thomas tập trung toàn bộ sự chú ý vào hệ thống thần kinh nhân tạo của bio-robot—một kiến trúc mô phỏng những chức năng sống cơ bản: trao đổi chất, phản xạ vận động, khả năng học hỏi. Anh điều chỉnh lại ngưỡng thích ứng, rồi lặng lẽ theo dõi: từng thay đổi nhỏ lan ra như gợn sóng, làm dịch chuyển cả cấu trúc. Mô hình ấy tự học và tự hiệu chỉnh như một bộ não đang tiến hóa từ chính trải nghiệm của mình.

Qua mỗi chu kỳ, cấu trúc hiện lên ngày một rõ—phức tạp như một sinh thể, nhưng được dệt bằng logic thuần khiết. Rồi đến một khoảnh khắc, có điều gì đó bừng sáng. Mạng lưới không còn lan theo trật tự cũ; nó dần phân nhánh, uốn cong thành những vòng xoắn, rồi tự lặp lại theo những chiều hướng không thể đoán định. Thomas phóng to mô hình. Và trước mắt anh—không còn là mã lệnh hay sơ đồ hệ thống—mà là những quầng sáng lơ lửng, rực rỡ như những chòm sao vừa được sinh ra.

Thomas lặng người.
Vũ trụ không chỉ nằm ngoài kia. Nó đang hiện diện ngay trước mắt anh—trong từng dòng dữ liệu, từng điểm sáng, từng kết nối sống.

Và ngay khoảnh khắc đó, anh hiểu: dù ở tầng vi mô hay vĩ mô, bản chất vẫn là một—tất cả đều là những vũ trụ đang tự tổ chức.
Thứ anh tạo ra không còn là một hệ thống. Nó đang tự sinh ra chính mình.